Friday, March 29, 2024, 6:09pm

Pan de regla: nagsuriyaw an daraga

Published on Sunday, August 23, 2020, 7:04pm

Sa Paco sa Manila, anggot su daragang tindera sakuya ta pigtuturo ko sa eskaparate an tinapay asin an sabi ko: “Yan nga po. Pabili nga po ng regla.”

Syempre, pinahalipot ko na an pan de regla kaya an sabi ko na saná… regla. Siisay man bayâ na tindera an mauugma kun may solteritong mabutwa sa panaderya, tapos magsasabing mabakal ki regla?

Sa Albay, midbid nganing pan de regla an naunabing tinapay na may pulang filling na masiramon lalo kun mainit pa. Pig-apod man ining maligaya na sa sexualized na suba kan mga tambay samuya kaidto, maugma daa kaya an babaying may regla ta an buót sabihon bako syang bados. Takuton daa kayang dai magregla itong mga babayi na mga matibayon minaaraki—su mga pigsabing dai pa ngani daa naglilinaw su ihi, bados na naman. Sa Paco ngani, arog sa iba pang lugar sa Manila asin sa Southern Luzon, kalihim an apod ninda sa pan de regla.

Kalihim man an aram na apod kan daragang tindera asin nagkurahaw na baga ta usmak daa ako asin nagpatanid na sako. Ipa-pulis daa ako pag dai ako naghali. Rumdom ko sa Tabaco kaidto, asin ngani hanggan ngunyan, mabentahon pa an pan de regla sa mga panaderya arog kan Little Sis buda Albaniel alagad bidahon kaidtong mga dekada ’80 an Mayon Bakery asin Allied Bakery.

An Mayon asin an Allied parehong pagsadiri kaidto nin mga purong Intsik na nag-aragom man daa nin mga Bikolanang Chinoy. Kumplikado man an mga istorya kan buhay-buhay ninda alagad dai maininigar na sa pagtalubo kan lokal na ekonomiya kan Tabaco kaidto, parte man an mga nasabing panaderya. An pagtubod kaidto kan mga Intsik samo: an gabos na negosyo, nagpupuon sa kun ano an ilalaag sa tulak.

Pirmi akong gutom kan sadit pa ako sa Tabaco ta mala ataman saná ako kaya limitado an pagkakan. O mas tama gayod na sabihon na sa sobrang kapagalan ko sa trabaho sa harong asin sa tindahan bilang houseboy, mayo na akong ganang magkakan kaya sabi ni Ba, su matabang Intsik na manager kan Mayon Bakery, malungsi daa ako asin risang marhay na kulang sa pagkaon. Padabaon ako ni Ba ta Grade 1 pa saná, mata na ako alas-tres nin aga asin nagkukua nin mga duwang kahon nin tinapay na ititinda min amay bago pa magralaugan sa eskwela buda opisina. An tiyaon ko kaya an may pinakadakulang sari-sari store kaito sa Barangay Cormidal.

Sa hirak ni Ba kaidto sako, tatawan nya ako nin dagdag na tinapay asin saro sa gustuhon ko an pan de regla. Sisiguraduhon nya na maubos ko tulos su tinao nya ta pag dinara ko pa samo, baad daa sahutan pa ako na nagkimpit ki tinapay hali duman sa mga dara-dara ko.

Ulukon kaito si Ba pag nahihiling nyang hakug-hakog ako nin pan de regla. Paiinumon nya akong tubig asin isusubol na humali na ta baad hanapon na ako kan tiyaon ko.

.

.

Niles Jordan Breis
Sarong premyadong parasurat si Niles Jordan Breis. Guminana na sya sa Palanca, Premio Arejola, Gawad Obrang Literaturang Bikol, asin sa Premio Valledor. Gikan sya sa Tabaco, Albay. Sya an representante kan Southern Luzon sa NCCA National Committee on Literary Arts.

0 Comments

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Importanteng Paisi: An Magbikol Kita minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan Magbikol Kita.

Kag-ambag na mga Parasurat

Kenneth Isaiah Ibasco Abante

Khryss Arañas

Mae Diane Azores

Nephtaly Botor

Niles Jordan Breis

Luis Cabalquinto

Jethro Calacday

Greg S. Castilla

France Clavecillas

Christian Dy

Maria Leny Felix

Dennis B. Gonzaga

Jaya Jacobo

Jingjin 淨近

Victor John Loquias

Vic Nierva

Pen Prestado

Joseph Reburiano

Adrian V. Remodo

Aika Robredo

Ronald ‘Bong’ Rodriguez

Jenn Romano

Javier Leonardo Vitug Rugeria

Jay Salvosa

Sari Saysay

Jonas Cabiles Soltes

Kerwin Orville Tate

P. Francis Tordilla

Melba T. Vera Cruz

Ernie Verdadero

Magbikol Kita is published by

We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit Creative Coconut Ph for ideas and to contact us.

Resibihon an mga artikulo sa email

Magsubscribe sa mailing list kan Magbikol Kita. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.

An Magbikol Kita sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan Magbikol Kita tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, Magbikol Kita!

Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [email protected] o imessage kami sa contact form sa ibaba.

An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan Magbikol Kita nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.

I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.

11 + 8 =

Magbikol Kita © 2021 Reserbado an gabos na karapatan