Nadadangog ta sa mga bareta sa TV  na preparado ki maray an DepEd sa paghampang sa mga pangangaipo kan mga estudyante sa pagpadagos kan pag-adal. Pag magdangog kita kan report kan DepED Secretary sa Presidente, an mga imahen na maagi sa isip ta mga imahen na gabos na problema sa edukasyon nasosolusyunan. Pero iba an nadadangog ta sa mga tawo lalo na sa kinapobrehan. 

Mahalaga ki marhay an edukasyon sa mga tios kaya ngani maski anong sakripisyo hihampang ngani sanang makapaadal kan mga aki ninda. An mga aki nin pamilyang tios istorya nin paglapigot an tema kan arualdaw nindang buhay. Puon na magkapandemya, labi-labi sana an kahaditan kan mga tios kun pano na an pag-adal kan mga kaakian ninda.

Nin huli ta daing face-to-face na pagturo sa panahon ngunyan, mas dakol na tios na pamilya modular learning an pinili. An istorya kan mga magurang, napiritan sindang magin part-time titser sa saindang mga aki. May parteng nakakaagyat an bagong papel na ini kan mga magurang, urog na kan mga ina, ta sabi ninda napipiritan sindang adalan an mga module bago ninda itao an mga ini sa mga aki ninda.

Pero saro sanang parte iyan kan modular learning. Mas dakol an istorya nin gabat na dagdag sa abaga nin mga magurang na sibut sa saindang paghanapbuhay. Uni istorya ki sarong ina na nagdara kan module sa eskwelahan sarong Byernes na aga. Pakabasaha kan maestra, an sabi sa ina sarala daa su simbag kan aki niya. Su ina na naghihidali nganing paghali sa eskwelahan makaduman na sa pamilya na kasambahay sya, napikar kaya dai nakapagkontrol kan sadiri niya. Sinurusimbag su maestra. Sabi nya. “Nata ta nadadagit ka, bako man baga akong maestra. Dai ako nag-adal pagturo na arog saimo. Nagtatrabaho ako bilog na aldaw. An pagturo ko sa aki ko pag-abot kong banggi na. Dai mo iyan naiintindihan?”

Sa madaling sabi nagkasimbagan su ina buda su maestra.

Saro pang istorya nin sarong ina: Dahil dai syang panahon maggiya sa aki nya sa modular learning, dahil naglalabada sya, naisip nyang magkua na sana ki maturo sa aki niya. Dai bali daa mabawasan su diit nyang sweldo basta matabangan su aki nya. Nag-uyon man su sarong ina na kataning man sana ninda na iyong magturo. Marhay su pagturo kan kataning ninda kan inot na bulan pero kan masunod na bulan pig-iba na kan kataning na ina su aki nya nganing isabay na nya sana sa pagturo. Kan sunod na bulan nagrereklamo na su aki kan naglalabada ta su pigbabayadan magturo saiya mas dakol su panahon na tinatao sa aki nyang pig-iiba nya parang karanayon na man na maturuan. Uminabot su oras na nag-iwal su duwang aki ta sabi kan aki kan labandera dai na sya natuturuan ki marhay. Dahil sa pag-iwal kan aki kan labandera sa aki kan kinua nyang magturo, naproblemahan su labandera kaya pinapundo na nya sana su aki niya sa pag-eskwela. An duwang istoryang ini nagsasalming kan nangyayari sa totoong buhay sa modular learning.

Saro pang problema na pigsasabi kan mga magurang na an mga aki didali-dali sana an pagsimbag kan module tanganing makapag-Tiktok. Dai pa ngani digdi nakaiba su mga problema sa online learning kan mga aki kan kinapobrehan. Dakol man na darang problema sa tios an online learning. Bakong mabanaag an kaagahon kan mga estudyante na naabutan kan pandemya. Kun kaidtong face-to-face learning dakol an dai nakakabasang mga aki o dai naiintindihan an binasa, mas madodoble pa an problemang ini ngunyan na dai pwede an face-to face learning.

Hunahunaon ta kun anong klaseng sosyudad an iwawalat kan pandemya kun maluyahan ta an pagkasararo sa paghanap ki solusyon lalo na sa pampublikong eskwelhan kun sain nag-aaradal an mga aki nin kinapobrehan. Pag maluya magbasa o dai tataong magbasa, magbilang o magsurat an 25% kan banwaan, an kaiwal ta sa maabot na panahon piot na mga pag-iisip na kun ibaing ta sa tinanom, mga tagiltilon kaya dipisil mapakinabangan ki maray kan banwaan. Gabos na linalang may kakayahan na magtalubo o magbùkad sa sarong palibot na mapang-ataman, na kuta na dakulang papel an gobyerno. Kulang an pangataman na ini ngunyan. Sa budget na sana,  bakong prayoridad an edukasyon. Aram ta man an mga kakulangan kan gobyerno ta sa pangataman kan mga pampublikong eskwelahan. An saro kutang dakulang tabang man kan DepEd, magdangog sa boses kan kinapobrehan buda iiba an mga boses na ini sa mga seryosong pagdedesisyon kan estado. 75% kan populasyon kan nasyon ta gari dai sana nahihiling o nadadangog. Ngunyan na pandemya, sain nailulugar an boses kan kinapobrehan? Pàno  makaabot sa IATF (Inter-Agency Task Force) an mga lehitimong kahaditan kan mga tios? O kun nakakaabot man, pàno an mga ini siniseryosong tawan kan magkakanigong solusyon kan mga nanunungdan na opisyal nin gobyerno?