An kahandaan na makipag-rabus, makipaghornal, o magbayanihan nasa dugo kan mga Pilipino. Namamasdan ta ini kun may bagyo, may sulo, may pagtúga nin bulkan buda iba pang peligrosong mga nangyarari sa satong komunidad. Ngunyan na pandemya, yaon an pakisumarong ini sa pagsakit nin kapwa tao alagad naaapektuhan ini kan takot na tibaad maulakitan kan bayrus na maski sain na parte kan pighihiru-hiruan ta sa luwas kan harong pwedeng yaon saná na dai ta nahihiling. Importante na maski sa panahon nin pandemya dai nanggad mawara an marhay na ugaling pakisumaro nin mga Pilipino sa kapwang nangangaipo nin tabang.

Sa namamasdan ta arualdaw o nadadangog sa mga bareta sa media, dakol an reklamo nin mga namamanwaan—nawaran trabaho, nalaóm sa Manila dahil sa lockdown pero dai pa makauli sa probinsya dahil sa dakol na dahilan na dai kontrolado nin mga tao; kadipisilan na dai makapaghanapbuhay arog kan mga jeepney driver, asin iba pang dakol pang problemang nagdadarang harasahas sa daghan. May mga tawong garong nawawaran nang pagláom dahil sa paghunang madiklom an paabuton. Nuarin ining pandemyang ini matatapos? Iyan an hapot kan kadaklan. Kaya an paghururon ki mga bagay na makakataong liwanag mahalaga na dai mabalanganan.

Sarong kaisipan sa organisadong paghiro o community organizing nagsasabi na “kun daing dalan, maghawan tanganing magkadalan”. Dakulang kaisipan na yaon sa ugat kan mga kahimanwa ta pero natatahuban kan mga kahaditan lalo na kun dai nang makukuahan ki ikabubuhay. Dai ta pagtugutan na an iyu-iyong pighahalian nin kusog na iyo an pagláom magrumirom sa satuyang daghan. Halimbawa, sa Barangay Uno buda Dos na sakop kan Cabuyao, Laguna, may 150 barung-barong na ginaba kan mga tawuhan kan Philippine National Railways (PNR) susog sa ABS-CBN News kan Hulyo 23, 2020. Nakimahirak an mga tawo na dai paggabaon an saindang mga harong ta bata may physical distancing ngunyan pero dai dinangog an mga tao. Diretso su paggaba. Pero an mga tao nagpadarang surat sa sa Mayor kan Cabuyao. Sa ngunyan dai pang bareta kun ano an nagin aksyon kan Mayor. Sa halimbawang ini, dai nagpabaya an mga tawo maski na ngani dai sinda dinangog kan PNR. An espiritu nin organisadong paghiro iyo an dai pagtugot na magpadagos an inhustisya maski dai tulos makua an pigmamawot na resulta.

May mga komento akong nadadangog na naghahapot kun an organisadong paghiro may saysay pa ngunyan na haros panô na nin pananakot an arualdaw tang buhay dahil ngani ta saro pang kaisipan nin organisadong paghiro nagsasabi na an bilang nin buhay na lawas kusog nin katawuhan. Ngunyan an kamugtakan ipinagbabawal an pagtiripon nin mga tao. Pero dai ini nangangahulugan na tapos na an organisadong paghiro. Apwera sa online na pagpahayag nin dakol na mga tawo kan mga isyu na nakakaapekto sainda, may iba pang paagi, depende sa hiro kan imahinasyon kan mga nakakamati nin pagpaliman-liman o pag-urí. Halimbawa, su mga frontliners sa sarong hospital sa Manila, kan mga nakaaging semana winaralat su saindang mga sapatos o tsinelas bilang pagprotesta sa dai pagtao sa sainda kan magkakanigong benepisyo. Nakatanyog an paghirong ini ta naging bareta ngani sa telebisyon buda ininterbyu su mga kinanunungdan na mga opisyal kan hospital. Kaya sa hapot kun may saysay pa sa ngunyan an organisadong paghiro, an simbag: may saysay pa. Sa istorya kan mga paghiro kan mga kinapobrehan sa bilog na mundo puon kaito sagkod ngunyan, an mga pagbabagong minawot kan nasa bakilid dai iginawgaw sa sainda nin mga nakatukaw sa poder. Kusog nin organisadong paghiro an nagdara nin pagbabago kan kamugtakan ninda. Kinaptan ninda an mga diretso ninda asin dai nanggad binuhian.

Magkaiba an pagtaram sanáng magkasararo kita sa terminong organisadong paghiro. Dai man magkakasararo an tawo kun sabihan lang nin sarong tawong may impluwensya  na kaipuhan magkasararo sinda. May pinag-uugatan an paghiro nin mga tao. Dai mahiro an mga tao kun dai sumagom sa agimadmad ninda an pangangaipo nin solusyon sa problemang apektado sinda. Sa dakol na panahon, natuod na an mga taong nasa kadipisilan na isarig na saná an pagbabago sa mga piniling opisyal na nakatukaw sa gobyerno. Nalilingwan kan mga tawo na dai kuta sa pwesto an mga yaon ngunyan kun bakong sa poder na ipinasubli ninda sa paagi nin eleksyon. Dahil sa natuod nang dai maningil nin kwenta sa mga nasa poder, nawara na man su init kan pagsingil kuta kan bwelta kan ipinasubling poder. Hararom an pagluod kan mga tao sa mga dai pag-aksyon sa problema ninda kan mga nasa poder na sa kahaluyan lalo sindang minatios dahil sa dai na sinda nakikilabot. Pwede pa giraray an organisadong paghiro kun matumbok kan organisador an pangangaipo kan tawong daing pakilabot.

An paghinguwa na magkaigwa nin organisadong paghiro tanganing may hustisya sa arualdaw na buhay an kinapobrehan sarong gawi nin pagkamuot sa banwaan. Kun may pagkamuot, maski gurano kabakilid an aagihan, dai ini poproblemahon. An pagkamuot tataong maghalat na magimata an mga tawo sa mga nangyayari sa palibot ninda na kun dai sinda maghiro daing mahiro para sa sainda. Kun riripasuhon ta arualdaw an mga hururon sa social media, kadakul an baranggaan nin paghiling sa reyalidad ngunyan. Piot na marhay an agihan nin mga diskurso. Kulang an pagdangog kan kadaklan sa ideya kan iba. Panghuhusga digdi, panghuhusga duman. Troll digdi, troll duman, na anas sa balingag an pigsasabi. Nata ta arog na kaini? Bako daw ini na dahil nawaran na an mga tao nin pakilabot sa tunay na dapat kutang mangyari para sa banwaan kaya kun anu-ano na saná an pigsisibutan? Pàno ini maresolbahan tanganing magin maugmang lugar an satuyang nasyon ngunyan na pandemya asin pagkatapos kaini? An organisadong paghiro may pakilabot sa direksyon kan kaisipan kan sosyudad.

.