Friday, April 26, 2024, 2:40pm

Balik sa Banal mismo

Published on Sunday, September 06, 2020, 7:35pm

An bulan sa Septyembre espesyal na marhay sa mga Bikolano asin sa mga debotos ni Nuestra Señora de Peñafrancia na maludok na inaapod na Ina. Kun sa kadaklan, paglaog kan inaapod na “ber months” iyo an hudyat na palaog na kita sa kapaskuhan, sa Bikol dai pa ini namamati na gayo huli ta an gabos yaon nanggad sa pag-andam sa dakulang kapyestahan ni Ina. Kun tatawan ta gayod nin kahulugan, bago an pagselebrar kan kamundagan ni Jesus, yaon muna an gabos sa paghurop-hurop asin pagpintakasi ki Ina. 

Halawig an preparasyon para sa kapyestahan. Bulan pa sana nin Agosto, madadangog na sa mga eskwelahan an mga banda, mga drum and lyre corps, na igot na sa pag-adal kan saindang mga ipapasali sa plasa asin sa parada. Sige naman an pagkondusir nin mga recollection para sa mga voyadores; an Syudad kan Naga yaon na sa pag-asikaso kan mga palakaw asin panundon para sa sarong semanang selebrasyon; an plasa sa Naga nagpupuon ng dayuhon nin mga paratinda.

Dangan minaabot na an Septyembre. Hinahalat na kan gabos an Traslacion sa kapyestahan kan Divino Rostro. Rusô na an mga tawo sa simbahan. An mga voyadores na mariribok, mga nakairinom, iyo an nangininutan sa pagkurahaw nin “Viva la Virgen!” mantang an mga deboto yaraon sa gilid, nagwawagayway nin mga panyo, naghahalat na mag-agi na an andas ni Ina. Kanya-kanyang pamibi, kanya-kanyang buyboy nin kasalan, gabos minahalat nin grasya kan Kagurangnan. 

An masunod na semana dakulang kasibutan. Yaon na an mga aktibidad kan syudad. An military asin civic parades, mga pakontes, exhibits, mga dadalanon, asin dakol pang iba. Labi-labing kasibutan; labi-labing kaugmahan. 

An fluvial preocession ni Ina iyo an huring aktibidad. Sa haros dai na pinapansin na salog kan Naga, an pagoda binubutong kan mga saradit na baruto pasiring sa daungan sa may Basilica Minore. Yaraon giraray an gabos sa pagpamibi, sa maludok na pagkanta kan Resuene Vibrante. Sa Misa kan kapyestahan sa basilika, an mga deboto yaon sa pagrimpos kan gabos na biyaya na naresibe asin danay na ipinagngangayo-ngayo. 

Alagad ngunyan na taon, an gabos na ini, magigin pagrumdom sana. Dahil sa CoVid19, pinagmarahay kan Simbahan kan Caceres na pundo nguna an mga kinadakulaan ta nang tradisyon asin mga aktibidad. Mayo nguna nin mga prusisyon. Mayo nguna nin mga darakulang pagtiripon. Siring man an Syudad kan Naga, pinundo an nguna an mga pansibikong atkitibidades. Dai ako mapapasala, na sa semana kan kapyestahan, yaon gabos kita sa pag-iristoryahan kan mga kasibutan ta kuta kun daing pandemya ngunyan. Garo baga kita inapon bigla sa sarong bagong kasaysayan na an gabos na kinatudan ta, ngunyan giridumdom na sana nanggad.

Dai mahahali an kapungawan. Maagi an bulan na ini na mayo an mga makukulor na aktibidad sa pinakadakulang kapyestahan ni Maria sa bilog na nasyon. May dara nin pungaw an dating maludok na kanta kan Resuene Vibrante ngunyan. Sa katunayan, nagpupuon ng magruluwas sa Facebook an mga ritrato kan pyesta ni Ina asin gabos yaon sa paghidaw kan mga kasibutan, kariribukan, kaugmahan kun minaabot nanggad an bulan na ini.

Alagad, igwa nanggad nin agyat an panahon na ini. Sa satuyang buhay, igwa nin mga pagkakataon na huna ta naggad, binabayaan kita kan kinaban asin inaagawan kita kan gabos na opurtunidad sa buhay. An mga onra na itinatao, malilingawan; an mga pagrugaring, pwedeng mawara o mabawi; an mga sarigan na pagtubod, nagigin palso; an gabos na yaon garo minaabot sa estado nin pagigin mayo. Alagad sa oras nanggad na ini, saka ta sana mahihiling kun ano an pinakamahalaga sa satuyang buhay, kun ano idtong sarong bagay minadanay sa satuya dawa ngani hinuhubaan kita kan panahon asin mga pagkakataon. Idtong sarong bagay na ito na tibaad dai ta na nahihiling huli ta yaon an satuyang mata sa paghiling kan mga bagay nakapalibot saiya. Asin sa oras na iyan, mahihiling ta na nanggad, na dawa an gabos mawara, an gabos mayong kahulugan ta ining sarong bagay na ini yaon pa palan satuya.

Ngunyan na taon kan kapyestahan ni Ina, hinahali man an dakol na mga aktibidad na katakod kan pyesta. Mayo an mga voyadores, an mga prusisyon, mga parada, paratinda, asin iba pa. Totoo nanggad na mapungaw. 

Alagad an kapungawan minapasalingoy sa  satuya kun ano man nanggad an hinahanap ta kun pyesta ni Ina. An kapungawan iyo an puso na nagsususog kan saiyang daan na pupulian. Ngunyan na marayo an gabos na kariribukan sa tinampo, sain ta isasalingoy an satuyang napupungaw na puso? Ini nanggad an panahon na maitama ta an paghiling kan satuyang puso. Mayong ibang sentro an okasyon ngunyan kundi an Banal mismo. Sa katuninungan kan pagselebrar ngunyan, an Banal iyo man an nasa tahaw nanggad huli ta tibaad sya sadit na sanang aspekto sa selebrasyon kan pyesta. An Banal minapahiling ngunyan giraray na mayo nin tahob kan manlain-lain asin mga palain-lain na mga ribok. Sa panahon nin pandemya, mayong ibang may pyesta kundi an Banal man nanggad sana. 

Si Maria asin an saiyang Aki iyo an Banal na minapahiling sa satuya ngunyan na pyesta. Mayo man nanggad gayod na dapat kapungawan kundi sinda mismo. Siring sa mga aki na naugma na maray sa mga perya sa plasa alagad kaipuhan magpuli sa harong tangani na magpa-ili asin magpahingalo, ngunyan ta mahihiling na idtong mga kariribukan kan mga aktibidad bako man talaga an esensya kan kapyestahan sa bulan na ini. Haloy nanggad na panahon na kita nadagka sa mga paperya; ngunyan mauli kita sa harong kan Banal mismo.

Tibaad man iyo na ini an panahon para padagos na paghurop-huropan kan Simbahan nin Caceres asin kan Syudad kan Naga kun ano man nanggad an mga aktibidad na pwede nang halion; mga panundon na dapat pang pakarhayon. Siring man sa mga deboto: ano nanggad ang kinakapungawan ta sa pyesta ngunyan na taon?

Magayunon na kanta sa simbahan an pirmi kong saray-saray sa bulsa kan sakuyang puso: “dawa an gabos mawara, dawa an gabos magbaya, an urog na mahalaga, ika mapasakuya.” Tunay nanggad na sa selebrasyon ngunyan—mayong ibang matatada kundi si Maria mismo. Asin ini, husto na.

Viva la Virgen!

.

Adrian Remodo
Si Adrian Vichozo Remodo nagtutukdo nin Pilosopiya sa Ateneo de Naga University. Sya man nagsusurat nin mga rawitdawit, saysay, asin mga akademikong papel manungod sa Pilosopiya urog na sa lado nin pulitika, katutubong kaisipan, etika, asin kontemporanyong mga pamimilosopiya. Mawot nya nang matapos an saiyang doktorado sa Pilosopiya sa De la Salle University-Manila. Sya tubong Lagonoy, Camarines Sur, alagad lampas sarong dekada nang residente kan Syudad nin Naga.

0 Comments

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Importanteng Paisi: An Magbikol Kita minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan Magbikol Kita.

Kag-ambag na mga Parasurat

Kenneth Isaiah Ibasco Abante

Khryss Arañas

Mae Diane Azores

Nephtaly Botor

Niles Jordan Breis

Luis Cabalquinto

Jethro Calacday

Greg S. Castilla

France Clavecillas

Christian Dy

Maria Leny Felix

Dennis B. Gonzaga

Jaya Jacobo

Jingjin 淨近

Victor John Loquias

Vic Nierva

Pen Prestado

Joseph Reburiano

Adrian V. Remodo

Aika Robredo

Ronald ‘Bong’ Rodriguez

Jenn Romano

Javier Leonardo Vitug Rugeria

Jay Salvosa

Sari Saysay

Jonas Cabiles Soltes

Kerwin Orville Tate

P. Francis Tordilla

Melba T. Vera Cruz

Ernie Verdadero

Magbikol Kita is published by

We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit Creative Coconut Ph for ideas and to contact us.

Resibihon an mga artikulo sa email

Magsubscribe sa mailing list kan Magbikol Kita. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.

An Magbikol Kita sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan Magbikol Kita tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, Magbikol Kita!

Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [email protected] o imessage kami sa contact form sa ibaba.

An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan Magbikol Kita nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.

I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.

6 + 2 =

Magbikol Kita © 2021 Reserbado an gabos na karapatan