Kun kamo, arog ko, mahilig magparadalan nin kun anu-ano na sana sa Netflix ngunyan na may pandemya, dai man gayod nindo pinalampas an bagong series ni Lily Collins na Emily in Paris. Dapit ini ki Emily, sarong millennial, nagtratrabaho bilang advertising specialist sa sarong pharmaceutical firm na nakabase sa Chicago. Sarong aldaw, nagkaigwa sya nin oportunidad na makapagtrabaho sa Paris, thus the title, Emily in Paris.
Kun nabubuhay pa an mga elitistang taga-Frankfurt na sinda Theodore Adorno asin Max Horkheimer, siguradong mataraas an kiray kan mga idto tapos masabing “rrrubbish!” urog nang ta na-extra an mga Aleman sa saro sa mga pag-urulay duman
Paul: “Smoking is a pleasure, and without pleasure, who are we?”
Sylvie: “German?”
Mga KJ na mga taga-Frankfurt!
O inda, tibaad maapresyar man ninda an kiray ni Lily Collins ta ini, mayong kontra, sarong art.
.
.
Pero bakong suba-suba, ngunyan na an mga opisyales kan gobyerno ta puro mga komedyante saka artista, marhay gayod na balikan ta an mga sinasabi kaining mga taga-Frankfurt. Si Adorno saka si Horkheimer an kaggibo nin kritikal na teyorya manungod sa culture industry. Ini sarong paghiling sa epekto kan mass media sa kultura saka sa komunidad. Para ka Adorno saka Horkheimer, sa panahon kan industriyalisasyon, an midya nagigin behikulo na sana nin paghiras nin mass culture asin mga pangkapitalistang ideyolohiya. Haros an mga produkto pararehas na sana, abot na kan kadaklan o kan masa, asin haros gabos may karibay nang kwarta. Kun ano an popular iyo man an gugustuhon kan masa. Kun siisay an nagbabayling budots, duman man kita. An epekto ideyolohikal saka peligroso nin huli ta ini nagsasagom sa agimadmad kan kadaklan.
Hara-harayo man sa dinadalan tang budots, an Emily in Paris saro man na ehemplo kun pàno an sarong produkto nag-iitok sa padalagan kan culture industry. An plot kaini dai na bago saka nakabase sa mga nagkadaralan ta nang istorya. Fish out of water. Sarong karakter na may ekspedisyon pasiring sa lugar na mayo syang aram. Kan si Emily nakapa-Paris, may saro sana syang goal: an magin marhay sa saiyang trabaho. Nin huli ta magkaiba ang pang-opisinang kultura kan Chicago asin kan Paris, nasakitan si Emily maka-adjust. Alagad huli ta sya an bida, an istorya asin iba pang elemento na pampelikula, pirming pabor saiya. Kaya baga maski na basta-basta na sana sya nagpost sa saiyang Instagram, nagdakol tulos an saiyang followers. Samantalang kita maski ginatos na pictures na an ipost, mayo lamang nagfofollow. Digdi, an kinaban nag-iikot sana ki Emily, asin an mga lalake, mga gwapo saka mayayaman, patirarani pirmi saiya. #EmilyinParis #SanaAll.
Pero hadaw ta maski mayo man tinatao na bago an series natapos ta ini sa sarong turukawan sana? Tano masakiton punduhon an pagdalan?
Si Emily saro sa mga panalmingan kan satong mga ilusyon. Sya an satuyang kosmopolitan na pantasya. Sya itong sinasabi ni Baudelaire (ipabisto ko saindo sa sunod) na flâneur o flâneuse. Kaidto, flâneur an apod sa France sa mga tawong naglalakaw-lakaw na mayong gibo, naglilibang-libang sana, sa Bikol sinda idtong mga barag-baragon. Sinda an nagin simbolo kan mga tawong angat, moderno, asin contemporary. Si Emily dai ta nahiling na pagal sa trabaho, magagayon pirmi an bado nya, asin plakado pirmi an kiray nya. Dawa nagkakaproblema, pirmi syang nakakataon nin solusyon na hali sana sa mga inspirasyon na nakua nya sa paglakaw-lakaw sa Paris. An paglakaw-lakaw asin an paglibang saiya itinao, ini katakod kan pribilehiyo, asin duman sya nakakakua nin inspirasyon. Samantalang kita, arualdaw kaipuhan ta pirming maglapigot: an mga teachers sa paggibong modules, an mga parauma sa pagtanom, an mga saleslady sa kakatindog maghapon. Kun gusto tang makahanap inspirasyon, pwede kitang makasingit nin pirang minuto, maglakaw-lakaw sa Francia pero hanggang kanto sana ta tibaad mabanggaan pa kita.
Arog ni Emily, sinda Adorno saka Horkheimer nagbyahe man pero haling Germany pasiring Amerika. Sa Amerika, duman ninda napansin kun gurano ka-peligroso an mga nadadalan asin nahihiling sa midya. Para sainda an mass culture may saro sanang motibo: iyo an pag-aling o pag-entertain. Ini nahihiling ninda bilang sarong distraksyon na dai nakakatabang para mahiling kan mga tawo an materyal na aspekto, an reyalidad kan komunidad na linulugaran ninda. An paglibang na ini katakod kan pagkonsumo kan mga produkto na mas nagtutulod pa sa estado kan kapitalismo. Kun pagal ka na sa trabaho tapos gusto mong maglibang, magsine ka o magbyahe ka, alagad pirmi mong kaipuhan nin kwarta. Kun kaipuhan mong kwarta, magtrabaho ka. Kita ikinukulong kan culture industry sa arog kaning paagi, mayong katapusan asin paliwat-liwat sana.
Buót ninda Adorno saka Horkheimer maaraman kun tano dai nagkakasararo an mga tawo, kun tano dai napapahali an sistemang kapitalismo. Dakula an pagtubod ninda na an hararom an kaggibo kan midya digdi. An masa passive tapos nagigin taga-konsumo na lang kan kultura. Asin huli ta pararehas na sana an pinapahiling sa midya, dai na kritikal an masa sa kun ano an nahihiling, kun totoo daw ini o bako. Para ka Adorno saka Horkheimer, an midya iyo na an nagsasabi kun ano an marhay para sa mga tawo, kun ano an makakapaugma sainda. Ini hababaw na kaugmahan, artipisyal, na biyo-biyong nakakalansi, alagad dai man sato itatao sana.
Kaya kita pirmi naghahanap nin paagi para makabutas sa nakakamundong reyalidad. An makalayas pasiring sa ibang lugar na daing sakit: an magin Emily, an kiligon sa mga nadadalan na KDrama, an magngirit sa mga nagkakahiriling na Tiktok videos o mga memes. Ini, sa hiling ko, dai man talaga nin huli sana sa kababawan, sa dai kita nag-iisip, kundi kita man namumundo. Nin huli ta sa mga nagkakadaralan ta sa TV o internet, an relasyon ta sa mga bagay-bagay salungat na sa kung ano an natural sa sato, ni dai ta na aram kun ano an natural sato. An kaugmahan katakod na kan mga artipisyal na ilusyon na ipinasagom sa satong pagkaagimadmad sa paagi kan mga imahen na nahihiling ta sa media. An magin mayaman, magayon, o sucessful, iyo ini an standards kan kaugmahan. Kaya an pagpresentar ta man sa sadiri ta sa social media igwa pirming tinatago, may filter para mahali an makanos, an mga peklat, saka an mga pagsakit.
Ining kamunduan na ini personal, alagad ini politikal man. Ngunyan na nasa ituktok na estado na an kapitalismo, an kamunduan na ini bako sanang indibidwal, kundi ini kolektibo—ini an bilog na syudad, ini bilog na nasyon. Iyo, mamundo, pero dai ka digdi nagsosolo. Iribahan kita sa makonsumong nasyon na pano nin pantasya, pano man nin pagsakit. Kaya sige sana, dalan sana kan masunod na episode. Tibaad an pinaka-radikal mong magibo ngunyan na aldaw iyo an mabuhay sana. Alagad, magkua kang pwersa sa kamunduan, gibuhon ining kritikal.
.
0 Comments