(Ikaduwang parte kan Broadcasting sa Bikol)

Kan 1969, kasagsagan kan aktibismo sa intirong Pilipinas pati sa Bikol, nagpuli na ako haling UP Los Baños. Digdi sa Naga, nag-enrol ako sa UNC, Liberal Arts major in English. Kinua tulos ako ni Emil Saavedra bilang associate editor kan Nueva Caceres, an official forthnightly publication kan unibersidad (na may 5,000 sirkulasyon).

Kabanga sana an matrikula na binabayaran ko bilang iskolar kan publikasyon. An kolum ko “Anti-climax” pero gamit an linggwaheng Bikol, primero sa kasaysayan kan UNC asin Kabikulan. Pig-agyat ko an mga kababaihan na magin aktibista kaya an inot kong kolum sa UNC may titulong “Babae, pagmata na asin buklata an mata mo.”

Sa paghuna ko duman ako nabisto kaya kinua ako tulos kan Bicol Mail bilang cub reporter sa panahon kan  Interscholastic Meet na ginibo sa Marcos Stadium (ngunyan Freedom Stadium) sa Pili sa laog nin sarong semana.

Arualdaw an luwas kan dyaryo imbes na simanahan. An editor idtong depuntong Alfonso Ocampo asin an publisher si ex-Mayor Leon Sa. Aureus kan Naga. Kaibanan ko sa reportorial staff si Alex Abad, Jose Camano, Herculano Sabas, asin Emil Saavedra.

Pakatapos kan sarong semanang nasyunal na karawat sa Pili, ngalas ako ta ako an pig-anunsyar sa dzRB na magin bagong news editor karibay kan nag-resign na si Expedito Mapa ta nag-enrol na sa UNC College of Law.

Nagigirumduman ko may sinurat akong essay sa sarong klase sa UNC na an titulo “What is the Truth” (Ano an Katotohanan). Simpleng sabi ko sa sarong halipot na paragraph sana na hahanapon ko an katotoohan sagkod na ako nabubuhay pa.

Maski ako aktibista na imbwelto na sa mga rally, teach-in, asin mga seminar kan campus journalists arog kan College Editors Guild of the Philippines (CEGP) maski sain-sain, arualdaw akong nagsusurat kan mga bareta ni Jess Volante kada ala-6 nin aga—Insular Life newscast, ala-7 nin aga na Eveready newscast ni Eddie Alanis, asin Island Cement newscast ni Roy Torrecampo pag alas-12 nin udto. Hali sa eskwelahan, nagpupuli ako sa istasyon, nagtuturog sa drama studio. Ginibo pa akong Radyo Patrol reporter kan istasyon bilang pinaka-junior staff, nagrereport pa ako nin bareta live haling Bikol ki Johny de Leon sa programang “Lundagin Mo Baby” sa ABSCBN Manila.

Sa Manila an mga radyo patrol reporters ni Johny de Leon iyo sinda Joe Taruc, Noli de Castro, asin Orly Mercado. Kan 1970, kan rapaduhon kan bagyong Sening an Bikol, an Buhi an nagulpi. Nag-arkila kaming dyip haling Naga pasiring Buhi nganing hilingon asin ireport sa kinaban an distroso kan bagyo duman.

Bilang parte kan mubimyento kan mga estudyante asin hobenes, nakukua ko an mga bareta tungkol sa mga demonstrasyon kontra sa gobyerno, kontra ki Presidente Marcos, kontra sa halangkaw na tuition, asin kontra mismo sa eskwelahan arog kan UNC.

Pigplaplano pa sana an rally, pigbabareta na sa radyo ta ako an kabali sa mg aktibistang nagplano. Sarong beses ngani an isyu sa singil kan mga daga na sadiri kan Mitra o kan Simbahang Katoliko, partikular sa Peñafrancia Avenue, naipuslit ko sa bareta ni Eddie Alanis, an nanginginot na primetime program kan panahon.

Si mga student leaders nakaulay kan mga obispo sa laog kan palasyo may instruksiyon na closed door o sarado sa media an urulay alagad nagsangaw si bareta asin naibuyagyag kan simbahan an saindang lista kan mga paarkilahan, kun gurano an arkila, asin napapasain an kwarta, huli ta kaiba duman sa student leaders ining alang-alang.

Huli kan sakuyang pagigin kontrobersyal bilang student leader, broadcaster, asin campus journalist bago pa akong makagradwar, na-expel ako o natanggal sa UNC.

Marhay ngani ta kan 1971, maski pundo ako pag-eskwela, dai naka-gradwar, kinua ako kan Philippine Telegraph and Telephone Company (PT&T) bilang branch manager sa edad na 21.

Kan magkandidato si Eddie Alanis, an samong station manager, bilang delegado sa 1971 Constitutional Convention, kinua ako bilang youth campaign manager na nagkampanya sa Partido asin Rinconada. Kaibanan ko kadto si Butch Fabul, Alex Abad, Roger Tormes, asin Pete Servano.

Sa halipot na istorya, nanggana si Eddie dahil sa saiyang popularidad bilang radyo announcer saka commentator na ikinamampanya kan mga hobenes.

Maski bako na akong news editor kan dzRB kan 1971 asin manager na ako kan PT&T, ginibo pa akong Bicol correspondent kan Manila Chronicle, an dyaryo na sadiri kan mga Lopez, asin correspondent sa ABSCBN Manila mala ta ako an nakapagreport sa dyaryo asin radyo nasyonal kan magbagsak an tulay kan Colgante sa kasagsagan kan sakay asin pyesta ni Ina.

Duwang reporter kan dzGE na nagrereport kan sakay sa ibabaw kan Colgante an nagkagaradan sa dakulang trahedya. Labing 100 katawo an binarawian nin buhay asin kadakol pang nairido.

Kaibanan ko pagsalbar kan mga biktima pagsakay sa mga dyip hali sa salog an tulo kong kaibang managers kan PT&T hali sa Daet, Legazpi, asin Sorsogon.

Kan ideklara an Martial Law ni Presidente Marcos, Septembre 23, 1972, isinara an ABSCBN alagad padagos an operasyon kan PT&T na pagsasadiri man kan mga Lopez.

An nag-aandar sanang istasyon nin radyo sa Naga kaidto iyo an FBN dzGE ni Senador Edmundo Cea, an manager si Sal Fortuno, asin si Paco Felecidario bilang announcer, reporter, saka commentator na rekonusido kan gobyerno asin militar.

An matua kong aki pitong bulan sa laog kan tulak ni Misis kan ideklara an Martial Law.

Mayo akong naginibo kundi magpirma sa imbitasyon na mag-ayon na sa Bagong Lipunan.

.