Kadakol nang sinabi manugon sa kontrobersyal na Anti-Terrorism Law. Manlainlain na opinyon asin komento na an ibinareta, dakol na abogado, aktibista, reporter pati mga myembro kan simbahan an nagpahayag na nin kahaditan sa batas na ini. Patung-patong na man an mga nagsampa ki kaso sa Korte Suprema tanganing maibasura an Anti-Terror Law, kaiba na mga midbid na eksperto sa batas arog kan dating Senior Associate Justice Antonio Carpio, dating Ombudsman Conchita Carpio-Morales, Atty. Chel Diokno, asin iba pa. Alagad nasasabutan daw kan ordinaryong tawo kun ano ang batas na ini dangan nata grabe an kahandalan manungod digdi?

Tanganing matawan linaw an mga bagay na ini, aramon ta nguna ano baya an Anti-Terrorism Law?

An Anti-Terrorism Law sarong batas na ipinasa tangani daa pauntukon dangan kastiguhon an terorismo, inamyendahan kaini an nainot nang batas dapit sa terorismo—an Human Security Act. 

Sa Human Security Act, an terorismo iyo an paggibo ki mga krimen na nagdadara nin mahiwas na pagkatakot asin kahaditan sa mga tawo, tanganing mapatugot an gobyerno na itao an maraot na kahagadan kan mga terorista. Alagad sa bagong batas—sa Anti-Terrorism Law—dai malinaw asin dakula an sakop kan bagong depinisyon kan terorismo kaya nakakahandal ini. Sabi sa Section 4 kan batas na ini: terorista ka kun naggibo ka ki mga akto na nagdadara nin kagadanan o seryosong kulog sa maski siisay na tawo o darahon sa peligro an buhay nya; maggibo nin mga bagay na magdadara nin grabeng pagkaraot sa mga pagsasadiri kan gobyerno o maski nin mga pribadong tawo; maggibo ning mga akto na makakaraot sa mga kritikal na imprastaktura; maggibo, magdara, magtransport o maggamit ki armas, bombang pasabog o mga biological ,nuclear, radiological o chemical na mga armas, asin magpaluwas ki mga delikadong substances na magdadara nin kasulo, pagbaha, o pagsabog kun ang intensyon kang mga ginibo mo iyo na mantakot o magpahadit kan publiko, magdara nin pagkatakot sa mga tawo, impluwensyahan—gamit ang intimidation—an gobyerno o mga pulitikal, ekonomiko asin pansosyudad na istruktura kan masyon; maggibo nin mga public emergency o seryosong hunâ o banta sa pampublikong kaligtasan. Maski nasa laog o luwas ka man kan Pilipinas kan ginibo mo an mga ini, pwede ka ibilang asin kastiguhon na sarong terorista.

Bakong arog kan Human Security Act na may malinaw na limitasyon kan terorismo, sa Anti-Terror Law madalion na sahutan na terorista dahil ngani dakulaon an sakop kaini. Halimbawa, pag naggibo ka daa ki akto na nagraraot ki mga pribadong pagsadiri asin nagdulot man ini nin pagkatakot, pwede na ini makonsiderar na terorismo. Isipon mo na saná, ang mga simpleng iriwal sa sarong bar na nagdara nin pagkararaot nin mga lamisa asin tukawan tapos nagdara man nin pagakatakot sa ibang mga kustomer, pwede na makonsiderar na terorismo.

Sa gabos, an mga pinakanahahandal iyo idtong mga aktibista, nahihiling ta man sa mga bareta an wala-tuong mga pag-aresto sa mga aktibista, an iba sainda pig-aapod na komunista asin pigakonsiderar na terorista. Dakulaon an saindang takot na gagamiton an batas na ini tanganing pahiwason pa an pagpatuninong kan mga nagkokontra sa gobyerno. Sabi man kan mga pabor sa batas na ini, dai daa dapat mahadit ta igwa man ki nakalaag sa depinisyon kan terorismo na dai daa kaiba an mga pag-protesta, rally, asin aktibismo. Garo magayon man nanggad na may arog kaan, alagad pag binasa mong marhay, mahihiling mo na an pagprotesta, rally, o aktibismo bako daang terorismo kun dai ini man nagdadara nin kagadanan, seryosong kulog sa hawak o buhay nin tawo, asin kun dai ini magdadara nin seryosong katatakutan sa pampublikong kaligtasan. 

Dahil sa probisyon na ini, dakulaon man giraray an tsansa na makonsiderar na terorista an sarong aktibista o kritiko. Halimbawa, ngunyan na panahon kan pandemya, madalion taramon na porma na terorismo an mga rally na ginigibo tanganing mangapudan para sa mas maray na pagresponde sa CoViD19 ta nagdadara ini nin seryosong katatakutan sa pampublikong kaligtasan ta tibaad may virus an iba sainda. Huli kaini, garo tigadisganar asin tigapugulan an mga legal na aktibidad, matalingkas na pagtaram, pagbareta, asin mga asosasyon, dahil na ngani sa takot na mapadusahan dahil digdi.

Bukod sa dai malinaw asin dakula an sakop kan depinisyon kan terorismo, an pinakatatakutan man na probisyon kan Anti-Terror Law iyo an Section 29. Pwedeng  arestuhon an sarong tawo na warang warrant of arrest sa simpleng pagsahot saná kan Anti-Terrorism Council. An pagkakakulong pwedeng mag-abot hanggang 24 aldaw na warang kaso. Sa satuyang konstitusyon, pigatugutan saná an abot tulong aldaw na pagkakakulong na warang kaso. Lain pa sa pagkakakulong, an sinasahutan na terorista pwede man na tiktikan asin imonitor an saiyang mga gawi nin komunikasyon kaiba na an text messages asin posts sa social media. Pwedeng hilingon an kwarta sa bangko asin pwede man na ikulong ka saná sa harong mo na wara nin cellphone o ano pa man na komunikasyon o kontak sa mga tawong dai mo kaibahan. 

Sa tahaw nin nakatatakot na pandemya, ining Anti-Terror Law abang rikas na naipasar sa Kongreso. Naglalala an kultura nin pag-aabuso asin dai pagpapadusa sa mga nagkakasala. Nagdadakol man ang pag-aresto asin paggadan sa mga kritiko kan gobyerno. Kaya dai lugod kita makaiwas na maghapot kun ano baya talaga an pagagamitan kan batas na ini?  Saro daw ini na panakot asin  paagi para patuninungon an mga kritiko asin nagkokontra sa administrasyon na ini? Dai daw urog pang maabuso kan mga nasa posisyon an saindang awtoridad sa implementasyon kan batas na ini?

Karapatan ta bilang Pilipino an magtaram, magkomento, asin magtuyaw kan mga saláng ginigibo kan mga opisyal kan gobyerno. Saro ining karapatan na ginagarantiya kan Konstitusyon. Sagrado ini dangan pinapahalagahan na maray sa sarong tunay na demokrasya.  Bako kang terorista huli saná ta nagtuyaw ka nin gibo kan gobyerno. Bako kang terorista huli sana ta nag-ayon ka sa rally. Urog pa, bako kang terorista huli ta pinili mong gamiton an boses mo tanganing ipaaram sa iba an mga sala na nangyayari sa nasyon.

Imbes na tawan kita nin pagláom asin seguridad laban sa terorismo, takot asin pagkahadit an mas nangibabaw huli sa batas na ini. An batas na ini dai uyon sa satong Konstitusyon asin mga karapatan pantawo. Pigatakot kaini an mga tawo, bako ang mga terorista.

Kaya siisay man nanggad ang mga tunay na terorista?

.