Sa apat na taon na termino ni Digong, arog kan mga nainot pang mga presidente, prayoridad nya an pagpugol sa determinadong pagtumang kan namamanwaan para sa katalingkasan na nakasusog sa hustisya. Mahihiling ta ini sa surunudan na mga pag-atake sa mga aktibista, human rights workers, cultural workers, o sa mga organisadong paghiro kan masa na minimidbid nyang tunay na oposisyon. Kasabay kan mga pambabastos nya sa satuyang mga konstitusyonal na karapatan, iyo man an daing pugol na paglaban kan mga Pilipino.

Pirang aldaw puon kan nagin batas an Terror Law ni Digong, ura-uradang dinakop an mga lider nin mga progresibong grupo digdi sa rehiyon Bikol. Sa inot kong artikulo digdi sa Magbikol Kita, naipamidbid ta si mga nainot na ikinulong—si Jen Nagrampa kan Bicolana Gabriela asin si Pastor Dan San Andres kan Karapatan-Bicol. Ngunyan, sa paglaog kan Septyembre, uminatake utro an estado sa paagi kan iligal na pag-aresto ki Nelsy Rodriguez kan Bagong Alyansang Makabayan–Camarines Sur asin ki Ramon Rescovilla kan Condor Piston-Bicol. Sinda mga palaban na lider-organisador digdi sa rehiyon.

Personal ko sindang midbid. Sinda an mga magurang mi sa paghiro. Si Nanay Nels, pinapatunayan nya an mga kinukurahaw na “Abante, babae!” asin an katakod kaining “palaban, militante!”

Sarong ina sa saiyang mga aki. Sarong ina sa mga ribu-ribong aktibista.

Sa ikalimang aldaw kan pagkakulong ni Nelsy Rodriguez, isinurat nya ini para sa mga Bikolano.

(Binikol hali sa orihinal na Tagalog)

“Sa mga kahimanwa kong Bikolano,

Ako si Nelsy, edad 59, may agom, namundag sa Naga City. Nagtapos nin elementarya sa Concepcion Grande Elementary School. Ipina-enrol man ako ni Mama sa UNC sa laog nin 2 taon, alagad huli sa pagtios, namuya na saná akong magtrabaho sa may na edad na 15. Nagin katabang ako sa Manila. 

Naisipan kong magklase dangan tapuson an hayskul. Nakagradwar sa Concepcion Pequeña National High School sa edad na 26. Liwat akong nagbalik sa Manila saka nagkalaog naman sa pabrika. 

Kada 6 na bulan, nagre-renew kami kan kontrata.

Edad 34 ako kan ikinasal saka nagkapamilya. Ikinasal ako sa Immaculate Concepcion Parish Church sa Naga. Tulo an samong nagin aki. An mister ko sarong mason (construction worker). On-and-off an trabaho nya. Ako man, dawa anong paagi na makakatabang ginigibo ko: labada, pakiani, nagtatanom nin mga gulayon, dangan kun tigbunga an mga prutas na naitamon kan sakong ina, dinadara ko ini sa saod tanganing magin kwarta. Siring kami kaiyan magtarabangan mantang pinapadakula an tulo ming ako. Kasabay kaiyan, ipinapakipaglaban mi an daga na samong naiistaran saka pinagkukuahan nin kabuhayan, kaibahan an sakong mga magurang, mga tugang, si lola, saka iba pang kapamilya.

Arualdaw an samong paghandal na dara kan banta kan demolisyon. Dakul-dakol naman an nagtarabang samo sa pag-atubang sa kaso. Yaon an simbahan, an Ateneo, an Saligan, an Urban Poor Affairs Office (UPAO), pero pirming daog.

Abang sakit nanggad. Gabos kami mayong dakulang kwarta tanganing makabayad sa bigatin na abogado. Pirmi na saná kaming daog. Dinedehado kan asyendero. Urog na an mga magurang ko!

Dawa arog kaiyan, padagos kami sa pagtanom saka sa pagláom na dai kami papabayaan kan Kagurangnan.

Kasabay man kaiyan an paghanap ko nin simbag sa hapot ko na “Tano siring kaini an buhay, pirming may nandedehado?”

Sarong aldaw, may nahiling akong pagtiripon sa Plaza Quince Martires na nagtutukar nin mga isyu dapít sa daga. Bago, alagad hararom, kun magtukar an nagtataram, napukawan an sakong agimadmad. Gustuhon ko nang mag-iba pag may mga pagtiripon sa plaza.

Sagkod na apudon akong “aktibista.”

Sa sarong lado, nakakataas nin moral huli ta mati ko an mapaglaban na espiritu na may direksyon—kun para kiisay, siisay an maninigong paglingkudan—na dai ka maláom sa sarong milagro. Kundi igwa nin pangangaipo na itulod dangan ipaglaban an tama.

Ngunyan na ako an Bayan Camarines Sur Chairperson, itinao ini kan mga namamanweaan sa Camarines Sur tanganing darahon an boses kan masang api saka dinuduhagi (nin manlainlain na mga sektor). Nagtutuyaw sa gobyerno kun may palso; nagsusurog sa karapatan pantawo; ipinapakipaglaban an satuyang soberanya; dangan nagmamawot nin katalingkasan sa kuko nin mga mapanakop saka niin katuninungan na nakasusog sa hustisya.

Sa ibong kan gabos na na mga pagmawot na ini, mga kahimanwa, dinakop ako kaidtong Septyembre 6, 2020, sa Bagumbayan Sur, sa kasong mayo akong kaaram-aram. Murder an kasong isinampa kan anggot sako.

Gibu-gibong kaso? Yano?

Ay, tanganing busalan an tingog kan mga nagbibiklad nin katiwalian! Takuton, magsabwag nin takot, tanganing mahandal an banwaan sa mga pwedeng gibuhon kan mga nasa kapangyarihan.

Mga kahinmanwa kong Bikolano, tinukduan ako kan gobyerno na maghanap nin paagi tanganing makanuod na kaulayon an sakuyang kapwa; aramon an totoong kamugtakan kan mga propyong Nagueño. Tano kami inaalaw sa mga gilid-gilid? Tano kami inaagawan kan dagang samong tanuman, ibinibilang na mga iskwater, dai tinatawan nin kabuhayan, pirming pinapangakuan kan mga nag-aastang malingkod sa banwaan?

Digdi ako nagkua nin kusog kan pulitika nin pakikilaban—”an pulitika kan mga nagtitios iyo an tulák!”

Masakit mabuhay na daing kasiguraduhan kun sa arualdaw dai mo aram kun sain ka makua nin panghipno tanganing makabakal kan mga pangangaipo tanganing mabuhay!

Saro akong aktibista, mga kahimanwa. Bako akong terorista!

Ano na saná palan an apod sa gobyernong nagsasabwag nin takot sa mga namamanwaan? Halimbawa an pagtanom nin granada, badil, droga, pagbomba sa mga komunidad, paghabon nin bilyon o trilyon na pondo hali sa mga namamanwaan, saka dakol pang dai mabilang na mga paglapas sa karapatan pantawo?

Sinda daw an nasa katanusan? Sinda daw magkakanigong apudon na mga paralingkod?

Dai! Huli ta an siring iyo an gibo ni totoong mga terorista!”

Arog kan sinabi ni Nanay Nels, nakakanuod an tawo kun pàno magtumang ta yaon an mga materyal na susugan tanganing gibuhon ini. Ginagaradan, ginugurutom, kinukurulong—pira saná iyan sa pagkadakul-dakol na pasakit sa mga Pilipino.

Kun dai ta pa nahihiling, an ginigibo ni Nay Nels an dapat tang gibuhon. Magtaram laban sa inhustisya! Ipaglaban an satuyang mga karapatan! Magtumang sa mapang-abuso asin paragadan na rehimen ni Digong!

Mantang sinusurat an artikulong ini, September 11, idinulag kan PNP si Nay Nels hali sa Naga City Police Station 1 pasiring sa Camarines Norte Provincial Jail. Mayong pasabi an PNP sa pamilya. Sabi kan PNP Naga, ilinipat daa si Nay Nels ala-una nin hapon. 12:30 nin hapon, naghatod nin pagkakan si aki ni Nanay. Mayo sindang pasabi na ililipat na sya. Naaraman mi na saná, alas-sais na nin banggi. Lantadan na pagbastos ini sa pamilya na halos sarong semana nang naghahalat na maibanan si Nanay pasiring Camarines Norte. Arog man kaiyan an ginibo ki Tay Ramon Rescovilla na alas-singkong maagahon kan idinulag kan PNP haling Daraga, Albay, pasiring Camarines Norte. Parehas ki Nanay, mayong pagkaaram an pamilya.

Mahihiling ta an takot kan estado sa aktibong paghiro kan mga progresibo. Irigut-igot maggibo nin paagi na pilayon an organisadong paghiro kan mga tawo. Pero napatunayan ta na iyan—na diyan sinda pirming napapasala.

Dai naman nakakabigla. Kun sabagay, paglaban sa mga lehitimong pangapudan kan namamanwaan man talaga an prayoridad ninda.

Patalingkason si Nelsy Rodriguez! Patalingkason si Ramon Rescovilla!

Para sa ibang impormasyon, bisitahon an Facebook page kan Anakbayan Naga City, BAYAN Camarines Sur, o KARAPATAN Bicol.

#FreeNelsyRodriguez #FreeRamonRescovilla #BantayBanwa #DefendBicol

.