Friday, March 29, 2024, 8:25pm

Mag-invest sa matanos na reputasyon

Published on Sunday, August 23, 2020, 6:57pm

Pauno baya yumaman? Kadakol ngana mga nagatangro nin ‘oportunidad’ para kuno kumita nin dakulang kwarta. Ayo ngani ako nakitang online business offer kuno na an kwentada ko, 1500% an delihensiya kun matod. Syempre, bukon matod—ta kun arog sadi katibay an oportunidad na sisabi sading mga nagatangro, nyata ta paintrahon ka pa man? Syempre, kun matod, di naman ninda kaipwan an investment mo. Kaya likay kita.

An tawo talaga, gustong yumaman tulos. Ulay na yan. Sadto ngani, maski su mga pinakamatitibay na syentista, nagatubod pa sa alchemy, na kaya kunong gibuhon bulawan an tingga.

Sa kamaturan, halos wara man saton yayaman tulos. Mas posible ka pa ngani kikilatan kisa manggana sa lotto. Pero, indi ibig sabihon na wara kita dalan pasiring sa komportableng buhay. 

Matod na bukon patas an sistema. Kaya ngani sa mga nakaaging kolum, idinuon ko na importanteng imbwelto kita ngamin sa pagbabago sa sosyudad. Pero, ayo kita mga kayang gibuhon sa sadiri tang buhay para, maski uno pang mangyari sa sosyudad, matugon an natutuntungan natun na pundasyon.

Narumduman ko su sabi ni dipuntong DILG Secretary Jesse Robredo: Importante an abilidad dangan karakter, pero kung mamili ka sa duwa, karakter nguna an pilion mo, ta an abilidad naingukudan na saná. Matod man yadi sa personal finance. Mas importante an integridad, an karakter, kisa sa abilidad.

Sa Pilipinas ugaring, paborito ta an ‘diskarte.’ Kun kikiton ta, halos ngamin na ‘diskarte’ na nakatuudan ta na, ayo pagbikog nin integridad. Traffic? Kayang diskartehan—agi kita sa bawal, basta wara man pulis. Ayo ka produktong pwedeng ipabakal sa gobyerno? Diskartehan ta, ayo ako mga ngilala sa munisipyo, basta porsyentuhan mo sanea. An resulta, natitipon an saraday na pagkompromiso nin integridad, kaya an nabibilog na kultura, kurakot. 

Pauno nagigin importante sa personal finance an integridad? Uno an integridad sa personal finance? Simple man saná. An integridad sa personal finance, su maasahan kang gibuhon nin honesto dangan tama an ngamin na tama na itinawala simo para gibuhon. Kun ayo ka negosyo, ibig sabiyon, maasahan ka san kliyente na an produkto mo, de-kalidad dangan tama sa presyong binayadan. Sa trabaho, ngamin na itinuga mong tatapuson mo, titapos mo. 

Sa madaling sabi, magin ‘maaasahan’ sa tamang gibo. Natitipon an goodwill na git sa pagiging ‘maaasahan.’ Pinakaimportante didi na kaya mo magláom sa sadiri mo na gigibuhon mo an ngamin na itinuga mo sa sadiri mo, dangan an ngamin na tuga mo, kaya mong gibuhon.

Syempre, arog san compounding interest, ulay bago makita an maray na epekto nin integridad. Pero, pag nag-abot na an panaon na ngamin na ngilala mo, an pagkangilala simo, maray na tawo na nagigibo an ngamin na tuga nya, nasisiguro ko simo na mas madali mong maabot an mga gusto mong makuko sa buhay. Marereparo mo na saná, na dakol na naugmang magbayad simo para sa serbisyo mong itatao, ta kumpiyansa sinda na magigibo mo nin matanos dangan malinig.

Ungaun mo an sadiri mo. Uno an pagkangilala sakun san mga nakapalibot sakun? Kun ngilala kang nagabayad ning ngamin na obligasyon sa tamang panaon, matanos na nagigibo an sadiring trabaho, mahigos dangan matyaga, matipid dangan likay sa sobrang luho, maugma sa pagtabang sa sosyudad, dangan sinsero sa ngamin na pakipagkapwa, mas madali mong maabot an pagiging komportable sa buhay, ta pag ayo mga matanos oportunidad na rarani na saná simo. Maski indi mo bukudon. Makikigkig ka na saná.

Maski indi ka yumaman, makakatipon ka nin respeto na maray para sa trabaho dangan negosyo. Kun yumaman ka man, mas marhay, ta yuminaman kang warang dinaya. Wara ka kaipuhan itago o ikasupog. Kaya mong umampang sa maski siisay, ta kumpyansa ka na an ngamin na ayo ka, pinagalan sa ulay, honesto, dangan tamang paagi. Ngamin man na maray na investment, arug san.

.

.

Christian Dy
Ekonomista sa buwis, investments, dangan komersiyo si Christian Dy. Pagsurat nin mga reporma sa ekonomiya an pigagibo nya ngana.

0 Comments

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Importanteng Paisi: An Magbikol Kita minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan Magbikol Kita.

Kag-ambag na mga Parasurat

Kenneth Isaiah Ibasco Abante

Khryss Arañas

Mae Diane Azores

Nephtaly Botor

Niles Jordan Breis

Luis Cabalquinto

Jethro Calacday

Greg S. Castilla

France Clavecillas

Christian Dy

Maria Leny Felix

Dennis B. Gonzaga

Jaya Jacobo

Jingjin 淨近

Victor John Loquias

Vic Nierva

Pen Prestado

Joseph Reburiano

Adrian V. Remodo

Aika Robredo

Ronald ‘Bong’ Rodriguez

Jenn Romano

Javier Leonardo Vitug Rugeria

Jay Salvosa

Sari Saysay

Jonas Cabiles Soltes

Kerwin Orville Tate

P. Francis Tordilla

Melba T. Vera Cruz

Ernie Verdadero

Magbikol Kita is published by

We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit Creative Coconut Ph for ideas and to contact us.

Resibihon an mga artikulo sa email

Magsubscribe sa mailing list kan Magbikol Kita. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.

An Magbikol Kita sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan Magbikol Kita tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, Magbikol Kita!

Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [email protected] o imessage kami sa contact form sa ibaba.

An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan Magbikol Kita nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.

I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.

10 + 13 =

Magbikol Kita © 2021 Reserbado an gabos na karapatan