Friday, March 29, 2024, 8:50pm

Magtanom kita

Published on Saturday, August 15, 2020, 7:59pm

Sa gabos na sektor kan ekonomiya, agrikultura sana an nagdakulo nu Abril sagkod Hunyo nganang taon. Ibig sabihon, maski ngani ayo pandemya, ayo mga oportunidad sa agrikultura. An bilog na ekonomiya, nagsadayut nin 16.5 percent, pero, an agrikultura, nagdakulo nin 1.6 percent. Kun arin pa su pirming napapabayaan na sektor, amo pa su luminuwan na matugon nganang krisis.

Nu usad na taon, kaiba nin mga kaklase ko nung high school, nagtugdas kami nin usad na lettuce farm sa Camalig. An ngaran, Mayon Greens. Saday sana an operation, ta kumbaga, sa ngana, amun-amon pa man saná. Pero, maski pa bukon kami full-time sa pagmaneho nu negosyo, ayo man pinagadelihensya maski ito. Klarong marhay: ayo puturo an agrikultura.

An Mayon Greens, hydroponics an metodo na gamit. An ipinangtugdok namon nin greenhouse, recycled kaya bukon marhay magasto. Ta su usad na kaiba ko, engineer, nagibuhan man namoun nin paagi para mamanipular an pag-iwag nin tubig sa tanuman dangan an temperatura sa greenhouse. Modernong agrikultura, kumbaga, pero bukon marhay magasto.

An angal sadi ni E. F. Schumacher “appropriate technology,” o teknolohiya na bagay sa pangangaipo dangan kapasidad kan naggagamit. Nung 1970s, ta puro diktador na nagahidali gibuhon na “developed country” an mga namamayo sa mga nasyon sa Asya dangan Africa, ipinirit sa mga parauma su mga makina na dipisil palan irahayon, padalaganon, dangan manteniron. An resulta, nalubog sa utang na impinambakal nu mga makina su mga nasyon na naggamit, habang indi man naparahay an agrikultura sa mga pobreng nasyon.

Dakul pa kitang pwedeng maingukudan ki Schumacher, kagsurat kan Small is Beautiful: Economics as if people mattered. An pinakaimportanteng prinsipyo ni Schumacher, an ekonomiya dapat naipapaluwan an pinakamarhay sa tao—an madanay na pagbuhay nin tao. Indi ta maseparar didi an agrikultura. Bukon ta ugmahon ka ngani nung nagatanom ka sa balay habang quarantine?

Sa mga nakaaging kolum, pinag-urusipan ta na maski ito, basta natitipid dangan nasasaray, makatabang sa puturo. An pagtanom nin prutas dangan gulayon, an pagpadakulo nin manok, urig, o iba pang hayop para sa konsumo kan pamilya, makatatabang sa sadiring puturo. Nakatabang man pati sa kinaban. Primero, nababawasan an inangal na carbon footprint san pamilya, ta indi na kaipwan ibyahe an pagkaon na dyan na sa balay. Ikaduwa, nakatabang sa industriya dangan sa ekonomiya, ta ppag dakol an pagkaon, luway-luway saná an paglangkaw nin presyo nin iba pang babakalon. Mas dakol an kayang bakalon san sweldo, kaya competitive an industriya.

Nganang krisis pati, pinakaimportante an seguridad sa pagkaon. Indi ta aram kun kinano matatapos an krisis, pero kun ayo kita masustansiyang pagkaon sa lamesa, mas magaan tang malalampasan yadi.

Kaya, kung ayo pwedeng tanuman sa balay, magtanom kita nin makakaon. Wara pa ako ngana nakikitang solidong oportunidad para sa retail investment sa kumpanyang agrikultura an pinaka-linyada, pero sigurado ako na abot an panaon na magkakayon nin mga makusog na kumpanyang pwede tang pagtiwalaan nin investment. Magláom kamo na pag nakakita ako nin oportunidad, kamo an primerong makaisi.

Sa ngana, su kaya ta nganay gibuon. Ngamin man na pag-invest, pwedeng ikumpara sa pagtanom para ayo anihon pag-abot nin panaon. An pagtanom, syempre, pag-invest man.

.

.

Christian Dy
Ekonomista sa buwis, investments, dangan komersiyo si Christian Dy. Pagsurat nin mga reporma sa ekonomiya an pigagibo nya ngana.

0 Comments

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Importanteng Paisi: An Magbikol Kita minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan Magbikol Kita.

Kag-ambag na mga Parasurat

Kenneth Isaiah Ibasco Abante

Khryss Arañas

Mae Diane Azores

Nephtaly Botor

Niles Jordan Breis

Luis Cabalquinto

Jethro Calacday

Greg S. Castilla

France Clavecillas

Christian Dy

Maria Leny Felix

Dennis B. Gonzaga

Jaya Jacobo

Jingjin 淨近

Victor John Loquias

Vic Nierva

Pen Prestado

Joseph Reburiano

Adrian V. Remodo

Aika Robredo

Ronald ‘Bong’ Rodriguez

Jenn Romano

Javier Leonardo Vitug Rugeria

Jay Salvosa

Sari Saysay

Jonas Cabiles Soltes

Kerwin Orville Tate

P. Francis Tordilla

Melba T. Vera Cruz

Ernie Verdadero

Magbikol Kita is published by

We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit Creative Coconut Ph for ideas and to contact us.

Resibihon an mga artikulo sa email

Magsubscribe sa mailing list kan Magbikol Kita. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.

An Magbikol Kita sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan Magbikol Kita tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, Magbikol Kita!

Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [email protected] o imessage kami sa contact form sa ibaba.

An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan Magbikol Kita nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.

I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.

12 + 1 =

Magbikol Kita © 2021 Reserbado an gabos na karapatan