Wednesday, April 24, 2024, 8:59am

Tugalon an kwarta

Published on Saturday, August 01, 2020, 10:22pm

Nu usad, nagtugâ ako sa inyo na pag-iristuryahaan ta kun pauno gibuhon automatic an “pagbayad sa sadiri.” An ibig sabihon san pagbayad sa sadiri, pagtagama nin parte nin sweldo o kaya delihensya sa negosyo para sa puturo. Nyanga importanteng bayadan nganay an sadiri dangan ibutang an bayad sa sadiri sa “investment”—pinansyal man o sa mga kaaraman na makatatabang sa sadiri? 

An pagkaintindi ta san kwarta, dapat pagtrabahuan, dapat bukudon. Mapagal magbukod sa kwarta ta baga yan mga kabayo—makaskas magdalagan. Pag pirmi ka pating nagabukod sa kwarta, hindi mo na nakikita kun diin mo talaga gustong makaantos. Uripon ka na nin kwarta. Pero, pag ayo ka investment, baga man saná ginamit mo su kwarta para guyudon ka pasiring sa mga muya mong makuko o maadunan, imbes na ika an magbukod sa kwarta.

An kwarta pati, kaya magbukod sa kapwa kwarta, basta padalaganon mo sa investments. Nagaparadakol an kabayong nagaguyod sa kalesa mo. Mas madali mong naaabot an mga gusto mong maabot.

An angal sadi, “compound interest,” o interest na naga-interes. Ulay na panaon dangan pasensya an kaipuhan bago mo makita an epekto nin compound interest. Si Benjamin Franklin, usad na kagtugdas kan Estados Unidos, nagwatak ning 1000 pounds nung 1788 sa mga ginikanan nyang syudad—Boston dangan Philadelphia bago sya maguran. An pasunod nya sa paggamit nu kwarta, dapat kuno ipautang sa mga gusto magnegosyo, sa interes na 5% kada taon. Ngamin na sobrang kita nu investment, sabi ni Franklin, dapat gamiton para magpagibo ning mga tulay, tinampo, dangan iba pang proyekto para sa banwa. 

Nung 1890, labing 100 na taon pakatapos nu “investment” ni Franklin, nag-abot na sa 100,000 su 1000 nya sa Philadelphia. Su sa Boston, nag-abot na sa 431,756! Grabe an kayang gibuhon kan compound interest.

Dakul an mga paagi para magamit ang compound interest para masiguro an puturo ta. Su iba pati, hindi mo kaipwan pagbantayan. 

Usad sa mga pinakamagayon ang tubo, an PAGIBIG Fund MP2 account. Kun ayo ka PAGIBIG Fund pwede kang magbukas ning PAG-IBIG MP2. Garantisado nin gobyerno an investment kaya wara lugi didi. Pero, an interes, nasa 6 to 8% lambang taon. Pigagamit kaya kan PAGIBIG Fund an kwarta para ipautang sa mga myembro o kaya mag-invest sa housing projects. Php500 kada remittance sa account an pwede. Wara man limitasyon kun pirang beses ka magahulog. 

Sa ibang dakulang kumpanya dangan opisina pati, pwedeng gibuon na automatic an pagbawas sa sweldo mo para ihulog sa PAGIBIG Fund MP2.  Pakatapos nin 5 taon, kukubrahon mo na su account mo. Kun muya ka, ihulog mo gilayon sa bagong MP2 account. Pwede pating i-withdraw an natipon mo maski hindi ka pa nakaabot sa limang taon. Ugaring, hindi mo na makuko su interes para sa mga susunod na taon. Rasonable man. Sa kwentada kan PAGIBIG Fund, kun Php500 bulan-bulan an hulog mo, makatitipon ka nin Php36,260, o tubo na Php6,260 sa depositong P30,000. Kung hindi mo sinaray sa PAGIBIG, malamang nagasto mo na. Maray na baga.

Kun ibukas mo gilayon nin PAGIBIG Fund MP2 su natipon mo pakatapos nin 5 taon, kina padagos ka sana sa paghulog nin Php500 kada bulan, abot an matipon mo sa sunod na 5 taon sa Php88,306.42. Utruhon mo nin 5 taon gilayon yadi, abot ka sa Php163,025.79. Limang taon gilayon, abot ka na sa Php270,295. Limang taon pa, Php424,293. Limang taon gilayon, nasa Php645,379.31 ka na. Limang taon pa, halos Php1 milyon na an natipon mo. Kun nasa 30 ka pa sana, kaya mo makatipon nin P1 milyon na hindi mo barang nareparo, bago ka magretiro. Isipon mo na sana kun mas dakula an pigahulog mo. 

Pag nagpasiguro ka, abot an panaon na hindi na ika an nagasunod sa kwarta. Ika na an nagatugal sa kwarta. Importante yadi, ta pag kaya mo nang mabuhay na hindi nagapa-adit, kaya mo nang magin mas presente para sa mga sadiri mong gustong gibuhon, dangan para sa mga payaba mo sa buhay. Para hindi ka magin uripon san kwarta, ika an magsugo sa kwarta. Magpasiguro kita ngamin.

Para sa iba pang impormasyon manungod sa PAG-IBIG MP2, mag-adon sa https://www.pagibigfund.gov.ph/FAQ_MP2.html

.

Christian Dy
Ekonomista sa buwis, investments, dangan komersiyo si Christian Dy. Pagsurat nin mga reporma sa ekonomiya an pigagibo nya ngana.

0 Comments

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Importanteng Paisi: An Magbikol Kita minatao nin galang asin nagmimidbid sa katalingkasan kan lambang kag-ambag na parasurat na makapaglahayag kan saiyang personal na ideya, opinyon, o panànaw, sa pagtubod na ini nakasusog saka nakagamot sa pag-adal, pagsaliksik, asin hararom na paghurup-hurop. An indibidwal na mga artikulo dai nagsasalming sa pangkagabsan na paninindugan kan Magbikol Kita.

Kag-ambag na mga Parasurat

Kenneth Isaiah Ibasco Abante

Khryss Arañas

Mae Diane Azores

Nephtaly Botor

Niles Jordan Breis

Luis Cabalquinto

Jethro Calacday

Greg S. Castilla

France Clavecillas

Christian Dy

Maria Leny Felix

Dennis B. Gonzaga

Jaya Jacobo

Jingjin 淨近

Victor John Loquias

Vic Nierva

Pen Prestado

Joseph Reburiano

Adrian V. Remodo

Aika Robredo

Ronald ‘Bong’ Rodriguez

Jenn Romano

Javier Leonardo Vitug Rugeria

Jay Salvosa

Sari Saysay

Jonas Cabiles Soltes

Kerwin Orville Tate

P. Francis Tordilla

Melba T. Vera Cruz

Ernie Verdadero

Magbikol Kita is published by

We create blogs, videos, websites, graphics, and social media content so you can engage customers online and offline. Visit Creative Coconut Ph for ideas and to contact us.

Resibihon an mga artikulo sa email

Magsubscribe sa mailing list kan Magbikol Kita. Resibihon an mga artikulo direkta sa saindong email.

An Magbikol Kita sarong adbokasiyang nagtutulod, nagpapararom, asin nagpapahiwas kan paggamit sa mga tataramon na Bikol sa online na kinaban. Orihinal ining sarong midyum nin paghiras nin kaaraman dapit sa lenggwaheng Bikol para sa mga nagtutukdo asin nag-aadal kan tataramon. An paghimo kan website na ini sarong lakdang nin pagpahiwas kan sakop asin abot kan Magbikol Kita tanganing magin sarong kamalig nin impormasyon para sa mga Bikolnon—asin mga buót makanuod kan tataramon—yaon man sinda sain sa bilog na kinaban. Madya na, Magbikol Kita!

Para sa mga buót maghiras nin mga artikulo, opinyon, suhestyon, asin iba pang buót nindong ipaabot samuya, mag-email sa [email protected] o imessage kami sa contact form sa ibaba.

An ortograpiya asin istilo sa lenggwahe na ginagamit kan Magbikol Kita nakasusog sa ginagamit kan Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) kan Departamento kan Edukasyon. Ini tanganing an anuman na maipublikar sa idea hub na ini pwedeng magamit kan mga eskwela, urog na sa mga pampublikong eskwelahan.

I-message sana kami para sa mga hapot o anuman na buót nindong ipaabot sa samuya.

12 + 6 =

Magbikol Kita © 2021 Reserbado an gabos na karapatan